Verduurzamen

‘BASIS GELEGD VOOR VOLGENDE STAPPEN IN ENERGIETRANSITIE’

De energietransitie vraagt veel van het elektriciteitsnet. Hierdoor bestaat het risico op netcongestie, een elektriciteitsnet dat overbelast is. Ondernemers op businesspark Honderdland in Maasdijk sloegen de handen ineen om dit te voorkomen: binnen een energiehub delen ze transportcapaciteit en stemmen ze verbruik en teruglevering op elkaar af. Dit creëert ruimte voor verdere groei en verduurzaming. Rabobank bracht kennis en financiële middelen in en vervulde een verbindende netwerkrol binnen dit unieke en vooruitstrevende initiatief.

Tekst: Ank van Lier
Fotografie: Astrid Grootscholten

Wie via de A20 het Westland binnenrijdt, kan het niet missen: businesspark Honderdland, dat pal aan de snelweg ligt. Op het terrein is een honderdtal bedrijven gevestigd, met name in de agrologistieke sector. Het gaat dan onder meer om bedrijven die zich bezighouden met het verpakken, koelen en op- en overslag van tuinbouwproducten. “Er is een duidelijke link met de glastuinbouw in het Westland”, vertelt Jan de Wilde van DAEL Energy. Dit bedrijf richt zich op het ontwikkelen en de installatie van duurzame energieoplossingen voor bedrijven en bedrijventerreinen. DAEL Energy nam zo’n twee jaar geleden het initiatief tot het opzetten van een energiecollectief op businesspark Honderdland. “Veel bedrijven zijn bezig met het verduurzamen van hun energievoorziening. Hierdoor hebben ze enerzijds meer stroom nodig - bijvoorbeeld om warmtepompen te laten draaien -, anderzijds is er meer behoefte om elektriciteit terug te leveren”, legt De Wilde uit. “Dit kan het elektriciteitsnet niet altijd aan. Dat merkten wij ook toen we de stroom van de zonnepanelen op ons nieuwe kantoorpand op Honderdland wilden gaan terugleveren. Dat was niet mogelijk, er was sprake van netcongestie. Tegelijkertijd had het koel- en opslagbedrijf naast ons op die dagen juist stroom nodig. Daardoor ontstond het idee om meer te gaan samenwerken op energiegebied. Dit met als doel te voorkomen dat het stroomnet overbelast zou raken en om de verduurzamings- en ontwikkelmogelijkheden voor bedrijven te waarborgen.”

Matchen van energieprofielen

Het bestuur van de exploitatievereniging op het businesspark was positief over het plan. Met DAEL als kartrekker werd vervolgens een werkgroep opgezet. De Wilde was voorzitter, daarnaast sloten diverse stakeholders aan: onder meer netbeheerder Westland Infra, Anexo en Rabobank Westland. “De hoofdvraag was: hoe kunnen we zorgen dat bedrijven kunnen blijven groeien en verduurzamen op Honderdland?”, zegt De Wilde. “Anexo lichtte daarop de energieprofielen van bedrijven door en keek hoe die ‘gematcht’ konden worden qua transportcapaciteit op het elektriciteitsnet. Het ene bedrijf heeft op een bepaald moment wellicht weinig stroom nodig, terwijl een andere onderneming dan juist veel wil gebruiken. Deze kan dan de transportcapaciteit van het andere bedrijf benutten.”

Innovatief en vooruitstrevend
Vanuit deze achtergrond werd op 1 juli dit jaar het Energiecollectief Honderdland BV opgericht. Hierin zitten 16 bedrijven, die gezamenlijk een Groepstransportovereenkomst (GTO) hebben afgesloten met Westland Infra. “De kern is dat we samen een contract hebben voor transportcapaciteit op het net. De bedrijven zijn er vrij in om deze capaciteit onderling te verdelen. Door dit op de juiste manier te doen, komt transportcapaciteit vrij. Dit biedt groei- en verduurzamingspotentie.” Jan-Willem Vogels, Sustainable Business Manager Energietransitie bij Rabobank, benadrukt dat een dergelijke GTO vrij uniek is. “Zo’n overeenkomst is nog zeker geen gemeengoed; er zijn 10 tot 15 van dit soort contracten als pilot gesloten of in onderhandeling. Het is dus zonder meer innovatief en vooruitstrevend dat Westland Infra zo’n groepscontract wilde aangaan. Overigens zie je door het land inmiddels wel steeds meer energiehubs ontstaan.”

Kennis en verbindende rol

Rabobank vindt het belangrijk om ondernemers te ondersteunen bij verduurzamingsuitdagingen, zodat zij toekomstbestendig kunnen blijven ondernemen. Vanuit deze achtergrond was en is de bank nauw betrokken bij de totstandkoming van Energiecollectief Honderdland. Joost van den Blink, coöperatief directeur van Rabobank Westland, licht de rol van Rabobank toe: “We hebben veel kennis over de energietransitie; die brachten en brengen we in. Daarnaast kloppen ondernemers - ook op businesspark Honderdland – bij ons aan met vragen over de energietransitie en voor financieringen op dit vlak. Hierdoor hebben we een groot netwerk en hebben we een verbindende rol kunnen spelen in de totstandkoming van het collectief. Daarnaast leverden we een financiële bijdrage tijdens de opstartfase.” Van den Blink hoopt dat de succesformule van Honderdland ook kan worden uitgerold op andere bedrijventerreinen. “We hebben een formule te pakken waarbij samenwerking tussen ondernemers, Rabobank en gelieerde partijen ervoor zorgt dat bedrijven succesvol en duurzaam kunnen ondernemen richting de toekomst. Businesspark Honderdland is nu nog een voorloper; noem het de Eredivisie. Maar als Rabobank willen we ook ondernemers op andere plekken verder helpen op dit vlak, er moet een sneeuwbaleffect ontstaan."

Veel bedrijven kampen met problemen rondom de energietransitie. "Maar om deze op te lossen, moeten ze wel van hun eigen ‘energie-eilandje’ afkomen. Het is zaak om breder te gaan denken, verder te kijken en samen te gaan werken.” Vogels benadrukt dat samenwerken op energievlak niet per definitie meerwaarde oplevert. “Daarom moet altijd eerst worden onderzocht of het opzetten van een hub zinvol is. Ook is het belangrijk dat gemeenten en provincies dit soort initiatieven ondersteunen.” Het opzetten van de energiehub is pas het begin voor de ondernemers op businesspark Honderdland. “Hiermee hebben we de basis gelegd voor volgende stappen in de energietransitie, om zo één van de meest toekomstbestendige en duurzame bedrijventerreinen van Nederland te worden”, zegt De Wilde. “De samenwerkingsstructuur staat; dat is een grote winst. We kijken nu bijvoorbeeld naar de mogelijkheden voor realisatie van een batterijpark en een laadplein. Daarnaast begeleiden we met DAEL Energy inmiddels ook andere bedrijventerreinen bij het opzetten van een energiehub.”

‘WAARDEVOLLE IMPULS’

Het energiecollectief op Honderdland is een prachtig voorbeeld van hoe samenwerking leidt tot duurzame vooruitgang, vindt Patrick de Ruiter, accountmanager zakelijk bij Rabobank en contactpersoon voor vragen over de Rabo Ontwikkelbijdrage en energiehubs. “Met onze bijdrage aan de opstartfase van het collectief hebben we als Rabobank een waardevolle impuls kunnen geven aan dit innovatieve initiatief. We zien dat steeds meer ondernemers tegen de grenzen van het elektriciteitsnet aanlopen. Door samen te werken en kennis te delen, ontstaan er oplossingen die écht het verschil maken. Rabobank heeft veel expertise en een breed netwerk op het gebied van energietransitie. We helpen ondernemers graag om hun verduurzamingsambities waar te maken.”