Verduurzamen

GEZOCHT: KAS IN WESTLAND VOOR ZEEWIERTEELT!

Gezocht: kas in het Westland waar zeewierpionier kan opschalen. Want zeewierstartup Seaweedland is hard op zoek naar kassen, met of zonder ondernemer, om zeewier op de (menu)kaart te zetten. Volgens founder Sven Rusticus is zeewier een superfood met heel veel mogelijkheden. “Ons doel is de wereld duurzaam te voeden.”

Tekst: Annemarie Gerbrandy
Fotografie: Astrid Grootscholten
‍
Seaweedland werd drie jaar geleden opgericht met als doel technologieën te ontwikkelen voor een efficiënte teelt van zeewier op land. Die techniek wordt in een franchisemodel aan bedrijven en ondernemers aangeboden, in Nederland, maar ook wereldwijd. Rusticus: “Kwekers hoeven geen kennis van zeewier te hebben, de teelt vindt in samenwerking met ons en onze partners plaats. Zeewier is de toekomst van een duurzame voedsel- en grondstofproductie. Wij willen met ons bedrijf duurzame impact maken.”
‍
‍Lekker en gezond
Het bedrijf doet op dit moment een pilot met zeewierteelt bij Hortimare in Heerhugowaard. Daar wordt op kleine schaal zeewier voor de humane consumptie geteeld en onderzoek gedaan. “We zijn elke week uitverkocht”, zegt Rusticus. “We leveren via het platform Rungis aan de horeca; De Librije in Zwolle was onze eerste klant. Zeewier is enorm gezond, het gewas is rijk aan eiwitten, vitaminen, mineralen en vezels. Bovendien heeft het een prachtig smaakprofiel: ziltig, hartig en vol (Umamismaak). Je kunt het op een plantaardige manier verwerken, zoals in salades en soepen, maar ook toevoegen aan hybride vlees, voor het behoud van sappigheid én het bindend vermogen.”
‍
Door de populariteit van het product is de tijd rijp om op te schalen. Seaweedland werkt al samen met een teler op Mauritius, maar is ook op zoek naar Nederlandse franchisenemers. “We zoeken heel specifiek een kas in het Westland, met of zonder ondernemer, om te kijken of we daar zeewier kunnen telen”, legt hij uit. “Het Westland ligt vlak bij zee, als je op de juiste diepte een bron slaat, tref je er zout water aan. Het is onze missie om zeewier voor iedereen op de menukaart te zetten, maar er is schaalgrootte nodig om dat betaalbaar te maken. We zijn nu op zoek naar een productielocatie van 1 hectare, maar we willen binnen vijf jaar doorgroeien naar 10 hectare.”

‘VERBINDING TUSSEN ZEEWIERSECTOR EN GLASTUINBOUW’

Zeer schone teelt

Zeewierteelt op land is een zeer schone teelt. In de oceaan kampt de teelt met toenemende problemen op het gebied van kwaliteitsconsistentie, aanbod en vervuiling. Teelt op land biedt een hoop voordelen, zegt Rusticus. “Je kunt in de kas een product van constante kwaliteit telen, zonder allergenen, en een consistente productie draaien zonder seizoensinvloeden. Verder heb je geen zoet water nodig en het gewas heeft een hoge voedselveiligheid zonder het risico op zware metalen. Bovendien oogst je tien keer meer eiwit per hectare dan met soja. In zeewier heb je zomer- en wintergewassen, je kunt het product het hele jaar door telen, zonder dat je een kas hoeft te verwarmen. Het is ook een hele economische teelt.”

Het doel van Seeweedland is om de wereld duurzaam te voeden, aldus Rusticus. Het bedrijf zoekt Nederlandse telers, maar kijkt ook over de grens. “Deze technieken zijn ook toe te passen in gebieden met laag vruchtbare of verzilte (landbouw)gronden die wel toegang hebben tot zeewater, zoals de Sahara aan de kust. Onze aanpak bevordert sociale en economische kansen in deze gebieden en biedt werkgelegenheid voor de lokale bevolking, lokale voedselproductie, exportpotentieel en duurzame groei. Naast Mauritius kijken we ook naar locaties in India, Kenia en Namibië, landen waar moeilijk landbouw te realiseren is.”

Rol van Rabobank

Rabobank ondersteunt Sven Rusticus in zijn zoektocht naar een kas in het Westland. De bank wil vanuit haar missie bijdragen aan een toekomstbestendig voedsel- en energiesysteem, zegt Sander Vroom, Sustainable Business Developer bij Rabobank. “Zeewier kan daar een mooie rol in spelen. Wij zijn onderdeel van de European Seaweed Association, we proberen bedrijven die hier lid van zijn te helpen, zoals Seaweedland. Zeewier is een product met veel potentie, maar de teelt zit nog in de pioniersfase. Wij willen de glastuinbouw meenemen in de teelt en markt van zeewier en de verbinding leggen tussen potentiële samenwerkingspartners, om samen de kansen te pakken.” De European Seaweed Association heeft als doel de Europese zeewierindustrie te versterken, vertelt co-founder Eef Brouwers. “We zien met zeewier ontzettend mooie kansen om nuttig gebruik te maken van zout water. Minder dan 3 procent van het water op aarde is zoet, de rest is zout. De zeewierteelt is dus een hele relevante manier om met gebruik van zout water een duurzame lokale grondstof te produceren, die bijdraagt aan de gezondheid van mens, dier en plant én de werkgelegenheid. Zeewier is bovendien een veelzijdige grondstof, die je in heel veel toepassingen kunt gebruiken. Denk daarbij naast voedsel aan biostimulanten, (plasticvrije) verpakkingen, bouwmaterialen, textielverf en farmaceutische producten.”

Zeewier is een miljarden business die zich voornamelijk in Azië afspeelt. Daar wordt 30 miljoen ton zeewier per jaar geproduceerd, zegt Brouwers. Het gewas is een veelgebruikte grondstof in biostimulanten, met een markt van 1 miljard dollar per jaar, geeft hij als voorbeeld. “Dat is een derde van de portfolio van zeewier.” In Europa vinden mondjesmaat toepassingen met het gewas plaats, maar ook hier liggen grote kansen, weet hij. “Dat proberen we aan iedereen te vertellen, maar dat betekent ook dat we de schouders eronder moeten zetten. De sector zit momenteel grotendeels vast in een patstelling van 'geen schaal - geen markt'. Daar- door is het moeilijk om economisch levensvatbare bedrijfsmodellen te ontwikkelen.” De organisatie zet zich in om die patstelling te doorbreken met ideeën en activiteiten om de Europese zeewierindustrie te helpen haar ambities voor 2050 te verwezenlijken. “De plannen zijn er, maar er zijn medestanders nodig om die plannen uit te voeren. In principe heeft elke regio in Europa haar eigen sterke punten; zo liggen in Nederland mooie kansen voor de zaadveredeling en biotechnologie. Er zijn in Nederland drie manieren om zeewier te produceren: op land, dicht bij de kust of op zee, waarvan op land en op zee verreweg het makkelijkste is. Dicht bij de kust, zoals in de Oosterschelde, heb je te maken met een meer ingewikkelde wet- en regelgeving.”

Roadmaps

De Europese zeewiersector komt pas echt op gang als we laten zien wat er al wél werkt, besluit Brouwers. “Bundel ambities en uitdagingen in duidelijke roadmaps, verlaag kosten met slimme subsidies en gebruik projecten zoals NSF1 – de eerste commerciële zeewierboerderij in een offshore windpark – als praktische blauwdruk om de opschaling te versnellen. En, misschien nog wel belangrijker, in principe kan iedereen zeewier telen. Wij staan altijd open voor partijen die belangstelling hebben.”