Groeien

U GRAND LEGT PUZZEL VOOR WINTERSTRATEGIE

Tijdig voorsorteren. Dat is wat U Grand chrysanten ruim een jaar geleden al deed toen bekend werd dat per november 2025 twee middelen die op basis van spirotetramat uiterst effectief zijn tegen luis en trips van het lijstje geschrapt moesten worden. “Dan sta je voor de vraag; ‘hoe gaan we die puzzel oplossen?’ Je spreekt met diverse partijen en adviseurs, je leest je vakliteratuur, en dan kom je uiteindelijk toch weer hopelijk tot een goede oplossing” aldus Dennis Ammerlaan, locatiemanager en mede-eigenaar bij U Grand.

Tekst: Ton van der Vliet
Fotografie: Astrid Grootscholten
‍
Een deel van die oplossing heeft de merknaam Oikos. Het is een product op natuurlijke basis en is in 2019 door BASF op de markt gebracht. De actieve stof is azadirachtine. Toen ze bij U Grand het middel vorig jaar gingen gebruiken, eerst nog naast die twee vertrouwde middelen, vielen er direct een aantal dingen op. Allereerst dat de resultaten goed waren en ze trips, luis en mineervlieg er goed mee konden bestrijden. Die worden bovendien niet resistent tegen deze stof. Van die twee ‘oude’ middelen hadden ze duidelijk minder nodig nadat ze Oikos hadden gebruikt, en dat bevestigde dat ze een goede aanvulling in handen hadden. Dat het een product op waterbasis is, is ook een welkome eigenschap. Als chrysanten eenmaal gaan kleuren kun je er geen oliehoudend product op spuiten, maar met Oikos kun je langer doorspuiten. Het is veilig voor het gewas, doodt geen natuurlijke vijanden en het is met 35 toepassingen per jaar flexibel inzetbaar. Ammerlaan: “Zo viel de puzzel voor ons al snel op zijn plaats.”
‍
Diepe zakken
Aan de kant van de leverancier vergde de puzzel aanzienlijk meer tijd, zo licht Crop Manager Wessel van Vliet van BASF toe. Voordat deze multinational een nieuwe werkzame stof op de Europese markt brengt die voldoet aan alle eisen die mens, dier en milieu stellen verstrijkt al snel een periode van wel 15 tot 20 jaar. En behalve over veel geduld moet je als fabrikant ook over hele diepe zakken beschikken. Het hele traject met een onnoemelijk aantal testen, experimenten en goedkeuringsprocedures kost soms honderden miljoenen euro’s voor één nieuwe werkzame stof.

Dat merkt Ammerlaan ook, want hij is er inmiddels wel van overtuigd dat volledig groen telen op termijn best haalbaar is, maar voegt er wel een serieuze kanttekening aan toe: ”Het moet ook wel economisch haalbaar zijn. De bloemen moeten wel betaald worden, en daar wringt de schoen. Groen telen is naar verhouding wel drie tot vier keer duurder.”

‘ZE MAKEN JE HET NIET MAKKELIJKER HÈ, AL DIE PLAGEN…?’

Ineens duikt Wolluis op

Groener telen en de inzet van meer biologie loopt dus in de papieren. Groene middelen moet je vaker toepassen dan chemische, dus rinkelt de kassa extra. Het vergt ook meer personele inzet. U Grand is onderdeel van de ‘Zentoo-familie’ en die 14 aangesloten chrysantenkwekers hebben onderling een streng scout-protocol afgesproken. Ammerlaan: ”Wij scouten eenmaal per week de gehele kas, en als je een hoek hebt waar de plaagdruk hoger is, dan scouten we die vaker.” En daar blijft het niet bij. Groeispecialist Van Iperen heeft twee gewasspecialisten aangewezen die alle Zentoo-kwekers wekelijks bezoeken en begeleiden. Alle verslagen worden onderling gedeeld met alle kwekers, eenmaal per jaar hebben ze een gezamenlijke gewasbeschermings-bijeenkomst en tijdens de tweewekelijke excursies en in de eigen appgroep worden actuele informatie, tips en waarschuwingen gedeeld. Veel onderlinge communicatie dus, maar dat is ook nodig. Want nieuwe middelen en meer biologisch werken betekenen in de praktijk ook dat er weer andere plagen kunnen opduiken. Zo was wolluis lange tijd een onbekende in de chrysantenteelt, maar inmiddels is dat insect ook al in de chrysantenkas opgedoken…

Nultolerantie

‘Nultolerantie’, het is een woord dat chrysantentelers met hoofdletters schrijven. En waar ze soms misschien ook wel wat hoofdpijn aan overhouden, want doordat ze het gehele gewas oogsten kunnen ze zich geen uitglijders veroorloven. Een luisje of een ‘mummie’ op het blad is een absolute ‘no-go’. Lastig om aan die hoge eisen te voldoen? Ammerlaan spreekt liever over een aanmoediging om een passend antwoord te vinden op gewijzigde omstandigheden. “We zullen nog meer biologisch gaan werken. Maar dat kost wel tijd. Een van onze Zentoo-collega’s experimenteert nu al met honderd procent biologisch. Dat doen ze in nauwe samenwerking met Van Iperen en onder andere met BASF. En de goede dingen die uit dat experiment tevoorschijn komen nemen de andere kwekers dan weer over.” Al met al is het een leerzaam en soms ook wel een moeizaam proces, merkt Van Vliet daarbij op: ”Met de inzet van insecten is het wel te doen. Maar je pakt niet alle plagen mee. Bestrijden van schimmels is bijvoorbeeld iets wat biologisch veel lastiger is.”

“Tja, ze maken je het ook niet makkelijker hè, al die plagen…?” merkt Van Vliet tegenover Ammerlaan op. Die kan daar wel om lachen: ”Nee, zeker niet haha! Maar ik ben een positief ingesteld mens en we komen er wel uit. Ja, het kost méér tijd en méér energie, maar laten we het vooral zien als een uitdaging. Wel is het belangrijk dat er nieuwe groene alternatieve middelen beschikbaar blijven en bijkomen om de puzzel te kunnen blijven maken!” En die uitdaging gaat Ammerlaan maar al te graag aan, want hij verdedigt het sectorbelang te vuur en te zwaard en gelooft honderd procent in zijn chrysanten: ”Wij maken het mooiste product. Als ik een bos bloemen weggeef wordt iedereen daar vrolijk en blij van.” Om daar met een vette knipoog aan toe te voegen: ”Tuurlijk, een doos paprika is ook wel leuk, maar bloemen maken de mensen écht gelukkig!”