Energie

‘Benut verdienkansen van flexibel vermogen'

Veel telers beschikken over flexibel elektrisch vermogen. Het beschikbaar stellen van dit vermogen voor de diverse flexmarkten kan veel financieel voordeel opleveren. AgroEnergy helpt ondernemers om deze verdienkansen te benutten.

Tekst: Ank van Lier
Fotografie: Glenn Mostert

Flexibel elektrisch vermogen; wat is dat precies? “Het gaat hierbij om vermogen dat niet direct nodig is voor de bedrijfsprocessen of dat vrijkomt doordat er sprake is van flexibiliteit in de bedrijfsprocessen. Dit vermogen kan worden ingezet op de verschillende flexmarkten”, aldus Vincent Klaassens, Team lead Flex Services bij AgroEnergy. “Flexibiliteit in het bedrijfsproces kan betekenen dat de teelt het toelaat dat de belichting enkele minuten gedimd mag worden. Naast belichting kunnen ook WKK’s, E-boilers, warmtepompen, batterijen, zonnepanelen etc flexibel vermogen leveren.”

Flexmarkten bieden basis

Onder de flexmarkten vallen onder meer de EPEX- en Intradaymarkt en de congestiemarkten. In tegenstelling tot de Forward-markt - waar telers jaren, kwartalen en maanden op voorhand posities voor de in- en verkoop van gas en stroom kunnen innemen - gebeurt dat op deze drie markten pas kort van tevoren. Op de EPEX-markt gaat het om een dag op voorhand, op de congestiemarkten (capaciteitscontracten en redispatch) om posities voor een dag vooruit en voor de dag zelf. Op de Intradaymarkt kunnen alleen posities voor de dag zelf worden ingenomen. “Met de posities op deze markten leg je in feite de basis voor het invullen van je bedrijfsprocessen. Dit met als doel je energiekosten zoveel mogelijk te verlagen zonder concessies te doen in de teelt”, legt Klaassens uit. Onder de flexmarkten vallen ook de balanceringsmarkten, ook wel de regelmarkten genoemd. Netbeheerder TenneT gebruikt deze markten om het elektriciteitsnet in balans te houden. “Het gaat hierbij om de markten voor primair reservevermogen, regelvermogen en noodvermogen. Via deze markten kunnen partijen hun flexibele vermogen beschikbaar stellen aan Tennet, dat daarmee het elektriciteitsnet in evenwicht houdt.” Ook telers kunnen vermogen beschikbaar stellen voor deze balanceringsmarkten; in principe voor een periode van 24 uur. AgroEnergy biedt klanten toegang tot deze markten. “TenneT kan je vragen om op bepaalde momenten in die 24 uur af te wijken van de posities die je hebt ingenomen op de EPEX-, en/of Intradaymarkt. Activaties vinden vaak slechts maar een zeer beperkt gedeelte van het aangeboden tijdvak plaats. Hierdoor wordt het bedrijfsproces slechts minimaal verstoord. Het merendeel van de tijd draaien je installaties gewoon door volgens de eerder ingenomen posities.”

'Je energiekosten zoveel mogelijk verlagen zonder concessies te doen in de teelt'

Maximale flexibiliteit

Klaassens adviseert telers om de kansen van de diverse flexmarkten te benutten. “Anders laat je waarde liggen”, benadrukt hij. AgroEnergy kan telers helpen om het maximale uit de diverse markten te halen. Dit gebeurt bijvoorbeeld op de markt voor regelvermogen, door het bundelen van flexibel vermogen. “Tot nu toe vraagt Tennet om het flexibele vermogen voor de regelmarkt 24 uur beschikbaar te houden. Dit kan grote impact hebben op de bedrijfsprocessen. Het voordeel van flexibel vermogen aanbieden via AgroEnergy, is dat wij het aangeboden vermogen vanuit de tuinbouw bundelen met het vermogen van de (zon- en wind) installaties van ons moederbedrijf Eneco. Op die manier kunnen telers - ondanks de 24-uurseis van Tennet - ook voor enkele uren vermogen aanbieden op de markt voor regelvermogen.”

Klaassens geeft aan dat de regelgeving rondom het inbieden van regelvermogen binnenkort verandert. “Vanaf november biedt Tennet ook de mogelijkheid om vermogen aan te bieden voor een periode van vier uur. Desondanks kunnen AgroEnergy-klanten hun vermogen dan nog steeds per uur aanbieden, om zo het maximale rendement uit hun installatie te halen.”

Schaarste levert betere prijs op

Het realiseren van een optimaal rendement op de zes flexmarkten vergt veel kennis. AgroEnergy ondersteunt telers bij het maken van de juiste keuzes. “De prijzen die je ontvangt voor het beschikbaar stellen van flexibel vermogen staan niet op voorhand vast. Deze zijn onder meer afhankelijk van hoeveel vermogen in totaal wordt ingeboden. In zijn algemeenheid geldt: hoe schaarser flexibel vermogen is, hoe hoger de prijs. Het is dus zaak om op de juiste momenten in te bieden; dat maakt financieel gezien het verschil. Wij helpen telers de juiste momenten te kiezen en adviseren hen welke flexmarkt op een bepaald moment het meest interessant is. Onze specialisten volgen de diverse markten namelijk op de voet.”

Met behulp van de informatie van de AgroEnergy-specialisten kan een ondernemer bepalen of en wanneer hij flexibel elektrisch vermogen beschikbaar stelt. En soms levert het inbieden van flexibel vermogen zoveel op dat het volgens Klaassens de moeite waard is om te onderzoeken of het teeltregime enige flexibiliteit biedt. “Je kunt er dan bijvoorbeeld voor kiezen om de belichting even uit te zetten. Maar die afweging moet iedere ondernemer voor zichzelf maken. En dit hangt ook af van het type teelt, het seizoen, enzovoorts.”

‍

Meerdere markten op één dag‍

Klaassens legt ook uit dat een ondernemer niet hoeft te kiezen voor één specifieke flexmarkt. Vaak opereren tuinders gedurende de dag met één installatie op meerdere elektriciteitsmarkten. “Het kan gebeuren dat er voor de dag van morgen een congestieafroep plaatsvindt, waardoor de geplande positie op de EPEX-markt moet worden aangepast. Op de dag zelf kan het zijn dat het – bijvoorbeeld door wijzigingen in je bedrijfsprocessen of acties op de markten – interessant is om de posities aan te passen door actie op de Intradaymarkt. Vervolgens wordt dezelfde installatie mogelijk geactiveerd door een regelvermogenafroep. Het kan ook zijn dat de positie verder wordt aangescherpt door actie op de congestiemarkt (redispatch). Op die manier heeft de betreffende installatie met een heleboel markten interactie. En dat allemaal op dezelfde dag. De route ligt nooit vast. En er zijn veel factoren - onder meer je bedrijfsprocessen en de waarde van flexibel vermogen - die bepalen wat je op een specifiek moment het beste kunt doen. Daarbij worden de flexmarkten steeds complexer. Het is een ingewikkelde, maar wel dynamische puzzel. AgroEnergy helpt telers om deze op te lossen en zo het maximale rendement uit hun flexibel vermogen te halen.